گزارش برنانیوز از ازدواجهای سیاسی در ایران

در میان همه انواع ازدواج از فامیلی، گروهی و قبیله ای گرفته تا انواع سنتی و مدرن آن شاید بتوان ازدواج سیاسیون یا ازدواج های سیاسی به شکلی متفاوت یاد کرد.در این بین عقد و ازدواج آقازاده ها یا فرزندان شخصیت ها و مقامات کشور از اهمیت و جذابیت بیشتری برخوردار است.در تمام کشورهای دنیا، مسئولان کشور در تیر رس توجه بیشتر افکار عمومی هستند به طوری که مردم ازدواج، تولد و روابط عادی، غیر متعارف و عجیب و غریب سیاسیون و وابستگان آنها به دقت دنبال می کنند.

ازدواج های سیاسیون مساله عجیبی نیست اما در هر نظام سیاسی بسته به تسلط افکار محافظه کار یا میانه رو این مساله از ابعاد متفاوتی برخوردار است. تاثیر پارادایم مسلط هر نظام سیاسی در افشا یا مخفی کردن ازدواج یا روابط زناشویی سیاسیون یا اطرافیانشان تا بدانجاست که تا به امروز کمتر اطلاعات موثقی درباره کیفیت و نحوه ازدواج این افراد منتشر شده است.

معمولا سیستم های فکری سیاسی وابسته به جریان های محافظه کاری کمتر حاضرند اطلاعات منحصر به فرد شخصی از زندگی زناشویی خود و فرزندانشان را در معرض کنکاش افکار عمومی قرار دهند، چرا که معتقدند این مسایل امور شخصی افراد تلقی شده و تفحص در باره آنها درست نیست.
اما از دگر سو در برخی نظام ها ، سیاسیون با مطرح کردن زندگی شخصی خود و رنگ و لعاب دادن به برخی زوایای روابط شان تلاش می کنند که در میان افکار عمومی از مقبولیت و اعتبار نسبی برخوردار شوند. مثلا در یکی از رقابتهای انتخاباتی در غرب، یکی از کاندیداها خود را اینگونه به حضار معرفی کرد: من در نهایت فلاکت بزرگ شدم و در اوج نداری ازدواج کردم اما همسر خود را دوست دارم و به زندگی خود افتخار می کنم.
در سیستم های غربی سیاسیون از عنصر خانواده و علاقه به همسر به عنوان یکی از فاکتورهای مورد توجه افکار عمومی بهره برداری های سیاسی خاصی می کنند.

از یک منظر شاید بتوان آنچه را که ازدواج های سیاسی – مصلحتی نامیده می شود را نیز در زمره انواع متفاوت ازدواج قرار داد.
در ازدواج های سیاسی ! اصلی ترین اولویت طرفین ازدواج و خانواده های آنها، آینده نگری در راستای حفظ مقام و موقعیت سیاسی است به نحوی که حسابگری سیاسی فوق العاده جریان های سیاسی حتی در برخی مواقع مانع از رعایت کامل جوانب امر و توجه به اصول و مقدمات اولیه عرفی در هر ازدواج است.

نگرش مصداقی تر به ترتیب و روند ازدواج های سیاسی در ایران با نگاهی تاریخی به روند وقوع آنها نشان می دهد که اساسا این امر امروز از دوران قاجار تا دوره فعلی از افزایش قابل ملاحظه ای برخوردار بوده است.

در آن دوران نگرش به مساله ازدواج به شدت مصلحتی و برخاسته از انگیزه های سیاسی بوده مثلا خواهر ناصرالدین شاه عزت الدوله ابتدا با امیر کبیر و پس از توطئه های سیاسی متعاقب آن به عقد میرزا آقا خان نوری عامل انگلیس در آمد.

ازدواج های درباری – اشرافی از سابقه طولانی در تاریخ ایران برخوردار است و حتی در میان سران خاندان سلطنتی و فرزندان آنها این موضوع به شدت رواج داشته است.با این حال نمی توان صرف سابقه تاریخی بدِ اینگونه ازدواج ها، آنها را از اساس مردود دانست.

نگرش منفی به ازدواج های سیاسی بیشتر از آنکه متاثر از نگاه اشرافی به بی بند و باری در انجام مراسم باشد برخاسته از جهت گیری و انگیزه های بعضا ناگفته ای است که در این میان وجود دارد.

به عنوان مثال در رژیم گذشته خاندان سلطنت به شدت نگران مراودات بیرون از چارچوب فرزندان دختر و پسر با افرادی خارج از محدوده نهاد سلطنت بودند.

ازدواج توطئه یا توطئه ازدواج؟

نمونه این امر مراودات غیر عادی اعضای سلطنتی در انگلستان به قصد ازدواج است که حتی ممکن است به قیمت از دست دادن جان یا توطئه های برنامه ریزی شده تمام شود. مصداق این قضیه پرنسس دایانا و مراودات عشقی وی با یک پزشک پاکستانی و یک فرد مصری و پا فشاری اش به تداوم این روابط بود که در نهایت به یک تراژدی منتهی شد.

در آمریکا بنا به روایت محققان سیاسی ازدواج های سیاسی در میان طبقه حاکم کمتر دیده شده است. اما با این حال تعلقات حزبی به هریک از دو حزب جمهوریخواه و دموکرات به وقوع برخی ازدواج های حزبی منجر شده است.

همکلاسی های آمریکایی هم عاشق می شوند

در ایالات متحده به این لحاظ که معمولا تجار و سیاسیون در دانشگاه های خاص به تحصیل می پردازند آشنایی های در خلال تحصیل در برخی موارد به ازدواج منجر می شود. مثلا افرادی که در دانشگاه yale درس می خوانند به خاطر آنکه بیشتر آنها بعضا در مناصب سیاسی و کلیدی آمریکا عهده دار مسوولیت می شوند قبل از احراز هر گونه پست با یکدیگر آشنا شده و ازدواج می کنند.

هیلاری رادهام به عنوان کارآموز در دوره ریاست جمهوری نیکسون در کاخ سفید کار می کرد اما وی با هم کلاسی اش بیل کلینتون دانشجوی حقوق که مدتی هم شاگرد خواربار فروشی بود در دانشگاه آشنا شد و ازدواج کرد.

رییس جمهور فعلی آمریکا نیز پس از یک ماجرا جویی عشقی و شکست در آن از طریق یک دوست به خانم کتابداری معرفی شد که پدر دختر یک بساز و بفروش بود. دبلیو بوش با آنکه خاندانش به شدت سیاسی و حزبی بودند خودش همسرش را انتخاب کرد و شخصا اعتراف کرد که در بدو امر رقابت و ستیزه پنهانی میان عروس و مادر شوهر وجود داشت که به تدریج بهبود یافت.

سریال ازدواج های جنجالی سارکوزی رییس جمهوری فعلی فرانسه نیز جالب است. او ابتدا با دختر یک داروساز ازدواج کرد. اما پس از مدتی از وی جدا شد. سپس با سیسیلیا که مدل مد بود ازدواج کرد.

سیسیلیا وقتی شنید نیکلا سارکوزی روابط نامناسبی با برخی خانم ها برقرار کرده از این قضیه عصبانی نشد اما در تلافی این عمل چند وقت بعد با یک مرد مشهور آمریکایی مراوداتی را برقرار کرد که به شدت به نیکلا برخورد و باعث شد که سارکوزی تکلیف سیسلیا را که یک پسر 10 ساله هم از او داشت، یکسره کند.

سارکوزی پس از این شکست در ایتالیا با کارلا برونی آواز خوان 39 ساله که او نیز در کار مد لباس است، آشنا شد و برای سومین بار ازدواج کرد.

عشق های عربی؛ پادوهای اجیر شده

در نظام کشورهای عربی ازدواج ها به شدت سیاسی و تحت تاثیر ملاحظات و علقه های قومی است. در اکثر این کشورها شاهزاده ها به علت در اختیار داشتن منابع مالی عظیم کار چاق کن ها و پادوهایی را برای خود در اختیار دارند که در ازاء مبالغی زنان و دختران از ملیت های متفاوت را در اختیار آنها می گذارند و به این ترتیب روابط قبل از ازدواج در بسیاری از موارد در بین شاهزادگان جوان مشاهده می شود.

درحکومت صدام حسین، وی به اصرار خیرالله طلفاح دایی اش با ساجده دختر دایی خود ازدواج کرد که به قول خود صدام این ازدواج کاملا سیاسی بود و از فردای عقد این دو، اختلافات و درگیریها میان زن و شوهر آغاز شد. صدام در خلال زندگی زناشویی اش روابط بسیار گسترده ای با مجموعه ای از زنان و دختران داشت که این امر نارضایتی شدید ساجده را در پی داشت و در حاد ترین شکل آن، وی پس از افشای یکی از این روابط قصر صدام را ترک کرد و به منزل پدرش بازگشت که ماجرا تا حد یک بحران خانوادگی پیش رفت.

پسر صدام، عدی نیز روابط نامشروع متعددی با دختران عراقی که کارچاق کن های خاصی برایش فراهم می کردند، داشت و در نهایت پس از ترور و علیل شدن در سال 1996 و نشستن برروی ویلچیر با دختر رییس پارلمان عراق ازدواج کرد.

ازدواج های درون تشکیلاتی!

دترین نوع ازدواج های سیاسی که به شکلی کاملا برنامه ریزی شده بوقوع می پیوندد در میان اعضای گروهک منافقین رخ داده است.
از این ازدواج ها با عنوان ازدواج های درون تشکلیلاتی یاد می شود. در اوایل انقلاب فیروزه بنی صدر، دختر اولین رییس جمهور ایران با مسعود رجوی سر کرده گروهک تروریستی منافقین ازدواج کرد و پس از مدت کوتاهی از وی جدا شد.

رجوی پس از آن بارها و به دفعات تحت عنوان ازدواج های سیاسی و طی اقداماتی نفرت انگیز با همسران اعضای گروهک منافقین تحت نام مصلحت تشکیلات ازدواج کرد.

پس از انقلاب و با استقرار نظام جمهوری اسلامی، گفتمان ارزشی و اعتقادی و همکاری های انقلابی و نهادی افراد تا حد زیادی در وقوع برخی ازدواج ها تاثیر داشت. این در حالی است که بیشتر دست اندرکاران میانسال نظام ، قبل از انقلاب ازدواج کرده بودند اما روند جدیدی از ازدواج ها در جمهوری اسلامی و در میان سیاسیون کشور ایجاد شد که اشاره به برخی از آنها خالی از لطف نیست.

ازدواج میر حسین موسوی و زهرا رهنورد در شرایطی انجام شد که میر حسین موسوی آن زمان در قسمت سردبیری روزنامه جمهوری اسلامی کار می کرد و زهرا رهنورد که دغدغه چاپ کتابهایش را داشت از این طریق با وی آشنا شد. خانم رهنورد بعدها به ریاست دانشگاه الزهرا رسید و میر حسین موسوی در حال حاضر رییس فرهنگستان هنر است.

شهید رجایی رییس جمهور ساده زیست اوایل انقلاب نیز با عاتقه صدیقی همسرش زندگی زناشویی خود را آغاز کرد. خانم صدیقی می گوید: در دوران نامزدی با ایشان درباره خصوصیات رفتاری مان صحبت می کردیم، رجایی عصبانیت خود را در خانه با یک قطعه شعر ابراز می داشت و زمانی که در خرید خیلی معطل می کردم با سکوت و رفتار خشک و متین موضوع را به من می فهماند.

سید محمد خاتمی رییس جمهور سابق نیز با خانم زهره صادقی خواهر زاده امام موسی صدر ازدواج کرد. وی نسبت فامیلی نزدیکی با خاندان امام موسی صدر دارد.برادر وی محمد رضا خاتمی نیز با زهرا اشراقی نوه امام(ره) پیوند زناشویی برقرار کرده است که فرزند اینها نیز اخیرا با یکی از فرزندان صادق خرازی سفیر سابق ایران در فرانسه و برادر کمال خرازی ازدواج کرده است.

در میان سایر ازدواج های سیاسیون در ایران وصلت تاج زاده با فخر السادات محتشمی پور و کدیور و مهاجرانی در میان اصلاح طلبان قابل توجه است.

درباره سایر خویشاوندی های سیاسی می توان به این موارد اشاره کرد:

ازدواج جاسبی رییس دانشگاه آزاد با خواهر آقای عباس پور نماینده تهران ،وصلت موسی پور معاون پارلمانی وزیر کشور با خواهر آقای باهنر نماینده کرمان در مجلس شورای اسلامی همچنین آقای غلامعلی حداد عادل و خانم طیبه ماهروزاده و غلامحسین الهام و فاطمه رجبی، فاطمه کروبی و مهدی کروبی، حسن کامران با نیره اخوان نماینده اصفهان در مجلس هفتم پیوند زناشویی دارند.

در همین راستا بین آیت الله موسوی بجنوردی و ریاض رییس کمیسیون بهداشت مجلس هفتم رابطه پدر زن دامادی وجود دارد.
درمیان باجناق های سیاسی نیز می توان به این موارد اشاره کرد:

محصولی مشاور رییس جمهور با ولایتی نماینده ویژه مقام معظم رهبری در امور بین الملل، حسینی نماینده زابل با آقای کامران نماینده اصفهان و...
در پایان باید گفت که بررسی پدیده ازدواج در ایران با مد نظر قرار دادن نحوه ازدواج در طبقات مختلف جامعه از جمله در میان سیاسیون صرفنظر از نوع و گرایش سیاسی آنها از جذابیت خاصی برخوردار است.

شاید بتوان گفت که دلیل و انگیزه اصلی وقوع برخی ازدواجهای سیاسی قرار گرفتن در شرایط محیط سیاسی و برخی روابط خانوادگی و گپ و گفت های سیاسی است که در میان سیاسیون به کرات دیده می شود.

ازدواج های سیاسی و یا چگونگی ازدواج سیاسیون فی نفسه بد نیست اما این جذابیت روابط میان سیاسیون است که به این ازدواج ها رنگ و بوی خاصی می بخشد.